Detalle - arteederrenmuseoa

Karlos III.aren bustoa, 1785

Arabako Arte Ederren Museoak maileguz eman dio Madrilgo Diruaren Errege  Etxeari bere bildumako lanetako bat, hain zuzen frantses jatorriko Roberto Michel eskultorearen Karlos III.aren bustoa, uztailatik 17tik  azaroaren 29ra bitartean “Roberto Michel. Erregearen eskultorea” izenburupean egingo den erakusketarako.

Roberto Michel (Le Puy, Frantzia, 1720 – Madril, 1786) izan zen Karlos III.aren lehen ganbera eskultorea, eta Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Akademiako zuzendaria eta hari eskainia da eralusketa. Haibat erainkinetan ikus daitezke bere lanak, hala nola Errege Jauregian, Aduanaren Errege Etxea, San José elizan, Alcaláko Atean eta Cibelesko iturriko leihoak eurak, denak Madrilen.

Michelek 1785ean egin zuen bustoa marmolean, hil baino urtebete lehenago, Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak eskatuta. Rosa Ballerna gasteiztarrekin ezkondu zebez (hiriko izen handiko zilargile familia batekoa  bera), denboraldiak ematen zuen hirian. Monarka irudikatua irribarrez ageri da; ileordez egindako burugainekoa darama eta xehetasun handiz brodatutako kasaka soinean. Lan soila da, estilo neoklasirako biden doana. Bustoan esku hartzea egin du Arabako Foru Aldundiko Zahaberrikuntza Zerbitzuak, eta Martín de Saracibar arkitektoak 1844an egindako jauretxeko areto nagusietan egon ohi da.

.

Arabako Arte Ederren Museoan

Arabako Arte Ederren Museoak Fernando García Alegría pintorearen (Bilbo 1895-1952) erakusketa murriztu bat antolatu du. Horrela, bilduman sartu berri diren bi lan aurkeztu nahi ditu: Irene Manzaneque emaztearen eta Nieves García alaba bakarraren erretratuak, 2019an museoari dohaintzan emandakoak. Bi lanak XX. mendeko 40ko hamarkadan margotu zituen, eta artistaren eremu pribatuenekoak dira. Dohaintzak osatu egiten du egileak Arabako pinakotekan dituenak, orain arte Pensativa gaztaroko lanek, 1918 inguruan egindakoek, eratua.

2020an, 125 urte betetzen dira "FERNANDO" jaio zela, hala ezagutzen zuen arte munduak eta hala sinatzen zituen margolanak. Haurtzaroa eta lehen gaztaroa Bilbon igaro ondoren, 1910ean Buenos Airesera alde egin zuen familiarekin. Han, bitxigintzako familia-negozioan lan egin zuen, eta mundu kosmopolita bat izan zuen eskueran Buenos Airesko hirian. Besteak beste, nazioarteko arte erakusketetara joaten da, eta Espainiako eta Europako artista garaikide garrantzitsuenen lana ikusiko du.

1916an, 21 urte zituela eta bokazio artistiko irmoa zuela, Bilbora itzulita, Euskal Artisten Elkartean sartu zen. Hala ekoizpen- eta erakusketa-jarduera biziari ekin zion, emakumearen irudia ardatz duen obra batekin, ekialdea oinarri duten gai exotikoekin eta Parisko balletak edo kosmopolitismoa adierazten duten irudiekin, hori guztia orbita sinbolista enigmatiko baten barruan. Bilbon ez ezik Madrilen eta Parisen ere bizi izan zen, non bakar-erakusketak egin eta sona handiko komunikabideen, hala nola, “La Esfera”ren aipamenak lortu zituen. Azken horrek bere azala eskaini zion Fernandoren Pensativa lanari, 1918an. 1925 aldera, norabidea irauli, emakumearen irudikatze modernista eta sinbolista nagusi zen garaiari uko egin eta beste genero batzuk jorratzeari ekin zion,: natura hilak eta, batez ere, paisaiak.

Gerra Zibilaren garaian Madrilen bizi izan zen, non margotzen eta egunkarietan laguntzen jarraitu zuen. 1937an, Espainiak Parisko erakusketan zuen pabilioian erakutsi zuen; hain zuzen ere, Euskadi atalean, non mendearen lehen hereneko euskal artearen panorama osoa erakutsi baitzen.

Berriz ere Bilbon 40ko hamarkadaren hasieratik, Fernandok bere emaztearen eta hamabost urteko alabaren erretratuak egin zituen. Obra hori "salmentaz kanpo" erakutsi zuen bere hirian, 1944an, eta, salbuespen hori dela eta, bi margolan horiek familia eremuan gorde dira, harik eta Nieves García, Fernandoren alaba, oraintsu hil den arte.

Margolariak lanean jarraitu zuen azken unera arte. 1952ko urtarrilaren 26an hil zen, Bilboko Arte Aretoan egin zuen erakusketa bat amaitu berritan.

• Bisitarientzako informazio gunea
• Argitalpenak kontsultatzea eta saltze
• Arropazaindegia
• Doako audiogidak euskaraz, gaztelaniaz, ingelesez eta frantsesez
• Desgaitasuna duten pertsonentzako sarbideak eta zerbitzuak Ekipamendua doan maileguan: makila-aulkiak, aulki tolesgarriak edo gurpil-aulkiak.

Museoak liburutegi espezializatu bat du, eta haren funts bibliografikoa bildumako funtsen ikerketara eta dokumentaziora bideratuta dago.

Astelehenetik ostiralera, 10:00etatik 14:00etara

Hitzordua hartuta: 945181919 / 945 155226

    emaila:  museobellasartes@araba.eus

Argitalpen lerroak museoaren funtsen obrei edo egileei buruzko bilduma katalogoak, azterlanak eta ikerketak jasotzen ditu, baita aldi baterako erakusketen katalogoak, liburuxkak, areto orriak eta abar ere.

Argitalpenen laburpena >>

Servicio de audioguías

 

Audiogidak:

            - Arabako Arte Ederren Museoa

El Museo de Bellas Artes de Álava participa en el proyecto europeo CollectionCare que tiene como objetivo la creación de un servicio innovador y económico para la conservación preventiva mediante la monitorización individual de objetos culturales durante su exhibición, almacenamiento, manipulación y transporte.

Socio del proyecto: Diputación Foral de Álava (Servicio de Museos y Arqueología, Servicio de Restauración y Servicio de Asuntos Europeos).

Arabako Arte Ederren Museoan, 1850-1950 bitartean, euskal arteari eskaini zitzaion bildumaren aurkezpen berria da “Euskal arte bildumari begiradak”. Behe solairuko aretoak hartzen ditu. Aurreko kasuetan ez bezala, oraingo honetan modernitatean oinarritutako irizpideen arabera aurkezten da erakusketa. Paristik eta Europako beste hiriburu batzuetatik igaro ondoren Euskal Herrian arte mintzaira berriak -inpresionismoa, sinbolismoa edo fauvismoa- sartu zituzten artistengana hurbilduko gara. Eskuratutako jakintza horren bidez, beren inguruneari begiratzen diote, eta ohiturak, giroak eta paisaiak deskribatzearen bidez, azken batean, nortasun bereziki nazionala bilatzen saiatzen dira.

Ikuspegi horri esker, zeinak denbora laburragoa hartzen baitu, erakusketan hainbat piezarekin irudikatutako zenbait autoreren ibilbidea sakonago azter dezakegu, Juan de Echevarría, Pablo Uranga edo Gustavo de Maeztu bezalakoak. Bestalde, aukeraketa honetan ez daude Fernando de Amárica eta Ignacio Díaz Olano, garai horretako Arabako bi margolari handienen izenak, haien obra modu monografikoan eskainitako aretoetan erakusten baita museoan. Azkenik, komeni da nabarmentzea badirela lan batzuk lehen aldiz bilduman integratuta aurkezten direnak, zeinak berriki egindako eskuraketa eta gordailu berrien emaitza baitira. Adibidez, Anselmo Guinearen Meza nagusia Derioko elizan, 2017an eskuratuta, edo Aurelio Artetaren Gerraren triptikoa eta Euskal agintariak, Gorularia eta Euskal sendia. Garay Valentín de Zubiaurrekoa. Gaur egun, Juan Celaya Letamendi Fundazioarenak dira, eta fundazio horrek museoan 2018an egin zuen obra gordailu garrantzitsuaren parte da.

Joaquín Bárbara y Balza artistaren arabartasuna berreskuratu eta aintzatesteko prozesuan da oraindik. Arte Ederren Museoak 2018an bere obra bat erosi zuenez – gaur egun pintorearen ibilbideari buruzko xehetasunak ematen dituzten panel batzuekin batera dago ikusgai–, aukera paregabea da haren jatorriari, prestakuntzari eta ibilbideari heltzeko eta Arabarrei ezagutarazteko; izan ere, obra hori Euskal Herriko museo batean ikusgai jartzen den egilearen lehen lana da.

Egoitz Bernaola Luxak hitz egingo digu Laudion jaiotako margolariari buruz. Ikus-entzunezko Komunikazioan lizentziatua eta ikuskizunaren eszenografian eta arkitekturan espezialista da Bernaola. Bárbara y Balzari buruz argitaratutako azterlanik osoenaren egilea ere bada, bai eta museo honek erosi berri duen lanaren erakusketarako prestatutako katalogoarena ere.

Gasteizen jaio arren, Pablo Urangak, familiarekin lotutako arrazoiak zirela eta, hainbat egoitza izan zituen bere bizitzan, bai prestakuntza garaian (Jerez, Madril, Paris), bai jada pintore zela ere (Elgeta, Gasteiz), eta, azkenean, Donostian jarri zen bizitzen eta bertan bizi izan zen hil arte. Horren ondorioz, artearen historiografiari dagokionez, ez da hain agerikoa Arabako artista zela, nahiz eta harreman estua izan zuen gure probintziako kideekin eta erakundeekin.

Ana Arregui Barandiaranek, artearen historialari eta dokumentalistak, Urangari buruzko azterlan eta ikerketa garrantzitsuena idatzi du, besteak beste. Azterlan hori 1992an Amárica Aretoan eta 2012an Arabako Arte Ederren Museoko aretoetan egileari buruz egin ziren erakusketa proiektuetan islatu zen, eta, gainera, artistari buruzko monografia bana egin zen.

Elvira Zuluetaren ahotsa entzun ahal izango dugu garai batean bere jauregia izan zen museoaren hallean, eta iraganera eramango gaitu.

Emakume horri eta bere historiari buruzko narrazio antzeztua, bai eta museoari eta bere historiari buruzkoa ere.

Ignacio Díaz Olano tokiko artista ezagunenetako eta aintzatetsienetako bat da. Gure hirian ezarri zituen bere ibilbide artistikoaren oinarriak, eta Bartzelonan eta Erroman pasatako prestakuntza aldiak alde batera utzita, Gasteizen bizi izan zen eta lan egin zuen hil arte. Museoan haren lan ospetsu ugari daude erakusketa iraunkorrean, eta, hori dela eta, bisitariek gure probintziako margolari garrantzitsuenetakotzat dute.

Díaz Olanoren bizitzan eta lanean sakontzeko, Santiago Arcediano Salazar arte historialaria eta Euskal Herriko eta Arabako artean aditua izango dugu. Arcediano Olanori buruzko hainbat argitalpenen egilea da, besteak beste, eta artistari buruz egin diren erakusketa garrantzitsuenen komisarioa, tartean, 2017an museo honetan ikusgai izan zen Ignacio Díaz Olano. Errealitatearekiko grina erakusketarena.

Joaquín Bárbara y Balza Laudioko herrian, Araban, jaio zen 1867ko abenduaren 18an. Haren gurasoak 1862an ezkondu ziren, eta, horrela, bertako nekazari jabeen familia ezagunak elkartu ziren. Aita goiz hil zitzaionez, Joaquin bigarren mailako osaba-izebek babestu zuten.  Francisco eta Luisa de Alday Icabalceta anaia-arreba laudiarrak ziren osaba-izeba horiek, biak ezkongabeak eta ondorengorik gabeak, burgesiakoak eta Madrilen eta Arespalditzan zutenak bizileku . Haren laguntza ekonomikoa halako mezenasgo bat izango da 1885ean, Madrilera lekualdatu eta San Fernandoren Arte Ederretako Errege Akademian sartu zenean, Pablo Uranga  eta Salvador de Azpiazu arabarrekin batera. Prado Museoan ere kopista aritu zen, eta lanak lehiaketetara bidaltzen hasi zen eta sari eta domina batzuk lortu zituen. Etapa honetan, erretratugintza lantzen du, bere senide Aldaytarren eta Urquijotar boteretsuen (horiek ere Laudiokoak) kontaktuen enkarguek bultzatuta. Garai horretakoa da Ignacio Figueroa Villamejorreko markesaren erretratua, beste bi mihiserekin batera aurkeztu zuena 1895eko Arte Ederren Erakusketa Nazionalean eta hirugarren mailako domina lortu. 2018an, Arabako Arte Ederren Museoak margolan hori erosi zuen bere bildumarako, artean ez baitzuen bere bilduman margolari arabar horren lanik.

1895eko urte horretan bertan, margolaria Erromako Errege Akademian onartu zuten pentsiodun gisa, eta bertan bizi izan zen 1899 arte. Lehen urteko lan gisa, Naúfragos margotzen du, gai sozialei buruzko lana, oso preziatua une hartan. Lan harekin Akademiaren kalifikazio onenak lortu zituen, baita bigarren mailako domina ere, Arte Ederren 1897ko Erakusketa Nazionalean. Etapa horri berari dagokio Autorretratua, erakunde horretako artista  pentsiodunen galerian dagoena.

 Madrilera itzuli zenean, goi-mailako gizartearen enkarguko pinturari berrekin zion eta 1901ean aurkeztu zen azken aldiz Arte Ederretako Nazionaletara, baina ez zuen saririk lortu. Etorkizun profesional kaudimendunari aurre egin nahian, marrazketako irakasle numerario izateko oposizioetara aurkeztea erabaki eta Kordobako Institutuko katedra lortu zuen; bi hilabete baino pixka bat gehiago egon zen han. 1904ko urtarrilean Gasteizko Institutura joateko trukaketa bat eskuratu zuen, non Ignacio Díaz Olanok ere irakasle plaza baitzuen, eta, urtebetera iritsi gabe, Santanderrera lekualdatzeko eskatu zuen, oraingoan behin betiko. María Garavilla y Acharekin ezkondu berri zela, familia leku berri hartan hazi zen, baina udako egonaldiak egin zituen Laudion, non Barbarak bertako paisaiaren eta barruko lekuen hainbat apunte eta zirriborro hartu baitzituen.

Erakusketa zirkuituetatik aldenduta egon arren, bere egile ospeari eutsi zion Madrilen eta Bilbon; izan ere, Madrilen hainbat gai artistiko eta adierazgarritarako eskaerak egin zizkioten, eta Bilbon, berriz, 1913an Artisten Euskal Elkarteari atxiki zitzaion. Arlo pertsonalean, familia giroan bizi zen urte horietan, bere buruarentzat margotzen, eta Santanderreko hainbat intelektualen adiskide izaten jarraitu zuen. Hiri horretan hil zen 64 urte bete baino lehen, hain zuzen,  1931ko irailaren 10ean, bere buruari errebolber batekin tiro eginda.

(Testua lan honetatik laburtuta dago: Egoitz Bernaola: Ignacio Figueroa, marqués de Villamejor. Un retrato por Joaquín Bárbara, 2020)

Pablo Uranga Díaz de Arcaya Gasteizen jaio zen 1861eko ekainaren 26an. Aitaren aldetik Gipuzkoako familiakoa zen, Elegetakoa eta militarrena hain zuzen; amaren aldetik, berriz, Díaz de Arcayarrak, Arabako nobleziakoa, jatorria Aberasturikoa (Araba), Gasteizen bizi baziren ere. Bi gurasoak urte gutxiko aldearekin hil zirenez, 8 urterekin umezurtz geratu zen margolaria; Elgetan finkatuta bi familien babespean geratu zen, eta ordutik aurrera Pablo Urangaren ongizatea eta hezkuntza zainduko dituzte.

Urduñako jesuiten barnetegian ikasi ondoren, non marrazkigintzarako dohainak erakutsi baitzituen, Gasteizera heldu zen 16 urte zituela. Han hasi zen bere prestakuntza ibilbide berezia egiten Espainiako hainbat herritatik zehar, Parisen amaitzeko, une hartako abangoardiaren gune baitzen. Lehenik eta behin, Arte Ederren Akademiara joan zen, egun Arte eta Ofizio Eskola, bi ikasturtez, eta graduatu ondoren Jerez de la Fronterara (Cadiz) joan zen, Santo Domingoko Arte Ederren Akademiara. Uranga urte batzuk geroago Madrilgo San Fernando Akademian sartu zen, han Joaquín Bárbara y Balza margolari arabarrarekin edo Paco Durrio eskultore bilbotarrarekin batera egon zen, azken horrekin ordutik aurrera adiskidetasun handia izan zuen. Hark deituta joan zen Uranga Parisera 1889. urtearen amaieran eta Frantziako hiriburuan bizi izan zen 1897. urtera arte. Durriori esker, Urangak Ignacio Zuloaga margolari gipuzkoarra ezagutu zuen bertan, gerora bere kide eta lagunik onenetakoa izango zena. Parisko urte bohemio horiek alaitasun eta prestakuntza urteak dira, baina baita bizirauteko lan ezberdinenak ere.

1890etik aurrera, lehenengo Parisko Aretoan aurkeztu zuen bere lana eta hurrengo urtean Arte Ederren Elkarte Nazionalaren Aretoan. Parisko urte horietakoak dira Emakume ijitoa haizemailearekin eta Vicente gitarra jotzen erretratuak, formatu ertain-txikikoak eta horiekin Uranga libre sentitzen zen gaiarekin, konposizioarekin eta pintzelkadarekin jolasteko. Aldi berean, enkarguzko erretratuak egiten zituen, formalagoak bere kontzepzioan, ikus daitekeenez busto erretratu bikotean: Andre baten erretratua eta Vicenteren erretratua; eta gorputz osoko Bonifacia Ruiz de Lezamaren erretratua eta bere senar Miguel Gomez Arriagaren erretratua lanetan.

Bere biografia paristarraren unerik garrantzitsuena izan zen bere bakarkako lehen erakusketa, 1897ko martxoaren 3an Le Barc de Bouttevillen. Urangak 92 lan erakutsi zituen bertan, gehienak olioak, eta horien artean nabarmentzen ziren zezenketa -Jerezen zaletu zen-, paisaia, eta tipo eta ohitura gaiak. Hala ere, eta etorkizuna bere alde zeukala, Paris utzi eta Euskal Herrira itzuli zen, Elgetara. Herri txiki horretatik, Bilboko abangoardiako taldean erabat integratuta dago, bere lagun Zuloaga, Losada eta abarren bidez konektatuta, eta erakusketa eta proiektu artistiko ugaritan parte hartuz. Zuloagarekin batera, denboraldiak ematen ditu Segovian eta Gaztelako beste herri batzuetan, baina Elgetan bizitzen jarraitzen du, 1903an Prudencia Lejarreta herriko maistra gasteiztarrarekin ezkondu ondoren.

Uranga heldutasun pertsonaleko eta artistikoko unean dago, eta bere konposizio onenetako batzuetan islatuko da. Garai hartakoak dira, besteak beste, Andrea txakurrarekin erretratua, Prozesioa Elgetan, Jaia baserrian edo Nire familia, non bere emaztea eta bere lehen alaba margotzen agertzen den, baita barrualdeko, perspektibako eta kolore oso pertsonaleko konposizio txikiak ere, hala nola Dolarea.

1906 inguruan, Pablo Uranga bere jaioterrira joan zen bizitzera, Gasteizera, eta bertan bizi izan zen 1918ra arte. Hainbat etxe eta estudio izan zituen Errioxa, Frantzia kaleetan eta, azkenik, Foru kalean, Euskal Herrian eta Espainian zehar egiten zituen bidaiak, Zuloagarekin batera ia beti, etengabeak izango diren arren. Urte horietatik bi erretratu intimista nabarmentzen dira, bere autoerretratua, berak Elgetako bohemioa (1907) izena jarri eta bereziki harro sentitzen zena, eta Viana eskultorea (1908). Bertan, Lorenzo Fernández de Viana artista margotu zuen, lagun izateaz gain, euskal militantzia nazionalistan lagun ideologikoa zena. Margolanean, Pablo Urangaren erretratua buztinez modelatzen ari zen unean ikusten da eskultorea (eskultura hori ere museo honetako bilduman ikus daiteke). Gasteizko garaikoak dira, halaber, Liniers jeneralaren atxilotzea historiaren pintura, Argentinako Errepublikaren mendeurrena ospatzeko Erakusketara bidali zuena; Francisco Juan de Ayala eta Ortiz de Urbinaren erretratua, Arabako Aldundiak eskatuta; edo Segoviako gizon batzuk Gaztelako girotze pintura.

Gipuzkoara berriro aldatu zen arren -lehenengo Okendotegira, gero Martutenera-, Urangak urteetan jarraituko du Bilboko eszena artistikoari eta Euskal Artisten Elkarteari oso lotuta, bere lehiaketa eta erakusketetan aktiboki parte hartuz. Gipuzkoako Foru Aldundiaren enkargu berriak ere jasotzen ditu, ospe handia eta izen ona lortuz doala probintzian; izan ere, Frantziako gobernuak egilearen lan bat erosi zuen, Zuloaga lagunari egindako lehen garaiko erretratua. Inguruko paisaia eta argia inspirazio berria dira margolariarentzat: Zumaiako paisaia eta Ikatz itsasontzia, Debatik Mutrikurako zubian dira horren adibide.

1924ko abenduan, Zuloagarekin batera, arabar margolariaren lehen eta bakarra izango den abentura amerikarrari ekin zion. New York, Palm Beach eta, azkenik, La Habanan zehar ibili ziren elkarrekin.

Itzuli zenetik, Uranga erretiratuago biziko da Loiola auzoko etxe berrian. Hala ere, beti bidaiari eta jakin minez, eszenatoki berriak bilatu zituen amaierara arte. Bere azken urteetan Arabako Errioxa, Eltziego, Bastida, eta abarretatik ibili zen eta, besteak beste, Larrazuria kalea (Bastida) lana utzi zigun. Lehiaketetan ere parte hartzen jarraitzen du, esaterako Donostiako Udalak Mª Cristina erreginaren erretratu bat egiteko deitutakoan. Azkenik, Arabako Foru Aldundiak erosi zuen.

Uranga 1934ko azaroaren 6an hil zen.

Ignacio Díaz Olano, izen horrekin sinatzen baitzuen margolariak, 1860an jaio zen Gasteizen Ignacio Salvador Díaz Ruiz de Olano izenarekin. Lehen ikasketak Gasteizko Arte Ederren Akademian egin zituen, gero Arte eta Lanbide Eskola izango zena.

1877an, 17 urte zituela, Bartzelonara joan zen Llotjan-en prestakuntza zabaltzera; han hiru urtez egon zen Arte Ederren Akademiaren eta Gasteizko Udalaren pentsioari esker. Garai honetan egin zuen Margolariaren aitaren erretratua (1879).

Itzuli zenean, bere lehen mihiseak erakutsi zituen Gasteizko saltegietan, eta 1884ko Gasteizko Arte eta Industria Erakusketan parte hartu zuen, non zilarrezko domina lortu baitzuen bere lan batekin. 1887tik 1889ra El Danzarín aldizkari satirikoan parte hartu zuen, ilustratzaile lanetan, Galop ezizenarekin.

Urte horietan jada, 1890etik aurrera, bere lanak Arte Ederren Erakusketa Nazionalera bidaltzen hasi zen, garai hartako Espainiako bi urteko lehiaketarik garrantzitsuenera. Zorte handiagoarekin edo txikiagoarekin, lehia handia eta garrantzitsua zela eta, zenbait deialditan parte hartu zuen 1917ra arte, ia 30 urte horietan zenbait sari eta aipamen lortuz, ikusiko dugun bezala.

1891koa da Carmen Moralesen erretratua, garai hartan Felipe Arrietarekin ezkondu berria, Olanoren lagun eta ongile eta egilearen zenbait lanen jabe bera. Bere laguntza ekonomikoari esker, margolaria Italiara joan zen 1894an. Erroma, orduan, Parisekin batera, artistentzako ia derrigorrezko destinoa zen, non klasikoen lanari aurre egiten zioten eta hirian zehar zeuden espainiar eta atzerritar kideen akademia eta estudioetatik ibiltzen baitziren. Prestakuntza, bidaia eta ekoizpen urteak dira, eta hainbat gaitako mihiseak eta asmo handiko konposizio ariketak gauzatzen dira. Biluzia, Erromako landetako paisaia, Venezia, Ortuzaina mahatsekin edo Lisatzaileak dira Erromako egonaldian egin zituen lanetako batzuk. Azken harekin, Hirugarren klaseko domina lortu zuen 1895eko Arte Ederren Erakusketa Nazionalean, eta ondoren bere babeslea zen Felipe Arrietaren bildumara pasa zen margolanetako bat da. Erroman, María Antonia Proietti ezagutuko du, bere modelo, bikote eta figura konstantea izango dena bere lan garrantzitsuenetako askotan.  Garai hartan, bere lagun Fernando de Amárica erretratatu zuen, Erroman bisitatu zuena eta 1896an Espainiara itzultzeko bidaia egin zuena, Italian bi urte eman ondoren.

Gasteizen kokatuta eta Arka kalean estudioa zabalik, non irakasle lanak ere egin baitzituen, hurrengo urteetan bere konposizio ezagun eta ospatuenetako batzuk landu zituen: Jatetxea (1897), Angelusa errezatzen soroan (1899) eta Kalbarioko erromeriako itzulera (1903). Lan horiekin, besteak beste, sari handienetako bat lortu nahi zuen Nazionaletan. Helburu hori, berriz, ez du lortzen.

1901ean lortu zuen irakasle postua Gasteizko Arte eta Ofizio Eskolan, eta ordudanik bertan aritu zen irakasle. Urte hartatik aurrera, Mutrikun eman zituen udak. Gipuzkoako herri horrek inspirazio iturri balioko dio paisaiari eta tipo eta ohiturei buruzko bere lan askotan, aipatutako Kalbarioko erromerian, esaterako. Jai hori leku hartan kokatzen da, eta harekin eskuratuko du 1904ko Erakusketa Nazionalean lortutako azken saria, Alfontso XII.aren Ordena Zibilaren enkomienda osoa.

Mende berriko lehen bi hamarkadetan zehar, bere inguru intimoaren hainbat erretratu margotuko ditu, bere amaren erretratuaz gain (Margolariaren ama), Adrian Aldecoaren erretratua -bere ikasle eta laguna-, baita bere Autoerretratua ere, enkarguzko beste batzuekin batera, hala nola Jacinta Diaz de Mendívil y Velascorena kasu, tokiko burgesiaren erretratugintzaren adibidea dena.

1912an irakasle hasi zen Bigarren Hezkuntzako Institutuan, Arte Eskolan eta bere lantegian bertan egiten zuen irakasle lanarekin batera.

Erretratuaren gaiari, hain ohikoa ez den beste batzuk gehituko zaizkio, esaterako Toreadorea janzten, baita Euskal Herrian kokatutako gai kostunbristako konposizio handiak ere, non egileak konposizioaren, marrazkiaren eta pintzelkadaren aditasunaren alardea egiten jarraitu zuen, zehazki, Maitasuna basoan, Biaoa margolanak edo Gorulariak eta ehuleak; azken lan horrekin 1917an parte hartu zuen Nazionaletan, ordurako 57 urte zituela.

Ignacio Díaz Olanok jarduera artistiko bikoitzari eutsi zion: irakasle eta margolari izanik 30eko hamarkadan, 1937an hil zen arte. Bere azken garaikoak dira Haurtzainak Floridan, Errepublika (1931-32), seguruenik Arabako Foru Aldundiak 1932ko irailean Niceto Alcalá Zamora Errepublikako presidentearen bisitaren harira egileari egindako enkargua; Gabonetako izadi hila arrainekin -genero hori da ezohikoena-; eta Mutrikun girotutakoak, non landa eta arrantzako inguruak eta zereginak islatzen dituen, Belarra, Sardina saltzailea, Amarik gabe, Abesti zoragarria edo Txalupen zain lan klasikoetan, adibidez.