PROUST ETA ARTEAK Thyssen-Bornemisza Museo Nacional - arteederrenmuseoa

Martxoaren 4an, Thyssen-Bornemisza Museo Nazionalean Proust eta arteak erakusketa hasi da.Museoak aurkezten du Marcel Proustengan (Auteuil, 1871 - Paris, 1922), literaturan, filosofian eta artearen teorian aitortua bera, XX. mendeko idazle eragingarrienetako baten lanean arteak izan zuen garrantziari buruzko erakusketa bat. Proustek bere lanean garatzen dituen ideia estetikoak, inguratu zuten eta bere liburuetan birsortzen dituen ingurune artistiko, monumental eta paisajistikoak, eta estimulu gisa balio izan zioten artista garaikideak edo iraganekoak dira erakusketaren ibilbidea egituratzen duten alderdietako batzuk. Artearen eta haren irudiaren, bizitzaren eta lanaren arteko lotura eta lotura hori nabarmentzea da helburua. 

 

Erakusketa martxoaren 4tik ekainaren 8ra bisitatu ahal izango da Madrilgo pinakotekan, eta Marcel Prousten ibilbidean zeharreko biografia tradizionalaren ordezko ibilbide bat proposatzen du. Hala ere, Fernando Checa erakusketako komisarioak ohartarazi duenez, "Ez da literaturari buruzko erakusketa bat, arteari buruzko erakusketa bat baizik. Jakina, "Galdutako denboraren bila" lanaren ale batzuk egongo dira, baina erakusketan margolanak idazlearen ideien eta interesen arabera ordenatzen dira".

 

Hautatutako lan bat da Raimundo de Madrazoren Maria Hahn, pintorearen bigarren emaztearen erretratua. Artelan hori Arabako Arte Ederren Museoan dagoen Pradoko Museoaren gordailua da, eta gure aretoetan modu iraunkorrean ikusgai dago 1964az geroztik.

 

 

Erretratu horrek duen garrantzia dela eta, ezinbesteko pieza bihurtu da Pradoko Museo Nazionalaren azken urteotako proiektu handietan. Proiektu horien artean, nabarmentzekoak dira “El Retrato español en el Prado”, “De Goya a Sorolla” eta, ondoren, “Del Greco a Sorolla” —ibiltaria 2007 eta 2011 artean—, “Invitadas” erakusketa, 2021 eta 2022 artean, eta oraintsuago "XIX. Erretratuaren mendea. Prado Museoko bildumak" erakusketan, 2023 eta 2024 artean.

 

Madrazotarren saga artistiko ospetsukoa da egilea. Sagako figura nabarmenena haren aita da, Federico de Madrazo, XIX. mendeko Espainiako erretratugile onenetakoa. Raimundok, gaztetatik, hezkuntza arretatsua izan zuen, bai Espainian, bai atzerrian. Parisen bizi izan zen bere bizitzaren zatirik luzeenean, eta hango “gizarte apartaren giroan” sartu zen. Eta, hain zuzen, giro horretan egindako harremanei esker, aretoetara joan ohi ziren intelektualek eta burgesia eta aristokraziako kideek osatu zuten haren bezero sarea.

 

Oso gaztetan geratu zen alargun, eta bigarrenez ezkondu zen, María Hahn Echenaguciarekin, Parisen bizi zen familia germano-venezuelar handi eta garrantzitsu bateko kidea bera. Haren anaia, Reynaldo Hahn, Belle Epoqueko Parisko musikari garrantzitsuenetako bat izan zen. Raimundo de Madrazok hainbat aldiz erretratatu zuen Maria, baina beharbada margolan hori izango da margotu zituen guztietatik irismen handienekoa. 1901ean datatua da, ezkondu eta bi urtera, eta tamaina naturalean irudikatu zuen, diban batean eserita eta XVIII. mendeko modaren arabera jantzita, tonu urdin, zilarkara eta zuriko soineko ikusgarri bat soinean duela.

 

Obra New Yorken egina da, hura baitzen Raimundo de Madrazoren ohiko bizilekua 1897az geroztik.  Hiri hartan margotzen eta erakusten zituen batez ere emakumezkoen erretratuak, geroago hiri hartan bertan zenbait espainiar artistak, hala nola Sorollak edo Zuloagak, izan zituzten arrakastak aurreratuz.