Eduki publikatzailea

Lorenzo Fernández de Viana

Lorenzo Fernández de Viana

Lorenzo Fernández de Viana Sáenz de Ugarte Lantziegon (Araba) jaio zen 1866an, nekazari familia xume batean. Eskulturarekiko interesa zuenez, ebanista gisa lan egin zuen, Logroñon lehenik eta Gasteizen gero. Artisautzarekin lotura handiagoa duten hastapen horien ondoren, eskultore gisa trebatzea erabaki zuen. Arabako hiriburuko Arte eta Lanbide Eskolan matrikulatu zen, eta 1898an Madrilen jarri zen bizitzen, Aniceto Marinas garaiko eskultore ospetsuenetako baten tailerrera joateko. Fernandez de Viana oso harro zegoen gertaera horrekin, eta bere maisutzat hartu zuen beti.

1907an, Gasteizko Udalak pentsatuta, Parisera joan zen; han, Julian Akademiako prestakuntzaz gain, areto eta erakusketa asko bisitatu zituen, eta hiriko giro artistikoaz blaitu zen. Itzuli zenean, Gasteizko enpresa artistikorik handienean parte hartu zuen, Katedral Berriaren eraikuntzan. Gasteizko Elizbarrutiak proiektuaren handitasunaren aurrean eskultoreak eta zizelkariak prestatzeko berariaz sortutako Talla y Modelado Eskolako irakasle ere bada.

Argentinara bidaiatu zuen 1912an, eta bertan lan handiak eta garrantzitsuak egin zituen, batez ere arkitekturari aplikatutako eskulturan oinarrituz, estilistikoki aurrera egitea ahalbidetzen dioten lanak. Hala ere, 1917an Bilbora itzuli ondoren eta 1929an herri horretan hil zen arte, lan konbentzionalagoa egin zuen, jasotzen dituen enkarguetara oso makurtua, nahiz eta gai folklorikoak sartzeagatik nabarmentzen den, egileak duen sentimendu nazionalistatik hurbil daudenak.

Garaiko eskultore gehienek bezala, Fernandez de Vianak eskultura-genero guztiak ukitzen ditu (erlijiosoa, hilobietakoa, kostunbrista, erretratua, etab.) eta askotariko materialak erabiltzen ditu. Joera tradizionalaren barruan kokatzen da, bena-eskultore errealistena, ofizio handikoa, oso modu fidelean modelatzen dutena eta ekarpen handiena askotan gaiak aukeratzean aurkitzen dena.

Museoak egile honen eskultura bilduma txiki bat du erretratuan zentratuta. Batzuk familia-eremukoak dira, intimoenak, hala nola, Nire alaba (h. 1916-1920), edertasun klasiko eta bareko neska gazte bat erakusten duena. Xehetasun handiz egindako obra da, berokiaren lepoa apaintzen duten erliebeetan, txapelaren tolesturan edo horren azpitik ihes egiten duten kizkurretan ikus daitekeen bezala.

Intimitatearen osagai hau Pablo Uranga margolari arabarrarekin ere ematen da. 1908an erretratu bat egin eta obra maitekiro eskaini zion.

Urangak, berriz, Viana margotu zuen, hark bere erretratua estudioan modelatzen duen unean. Artisten artean oso ohikoa zen beren lanabesekin eta beren jarduera artistikoari balioa emanez elkar erretratatzeko joko hori. 

Vianak ere bere burua erretratatu zuen 1920an. Gizon heldu gisa aurkeztu zen, bere bizar eta bibote bereizgarriekin, aurpegian kontzentrazio-adierazpenarekin eta bekain-lerro oso markatuarekin. 

Estasia sinbolismotik hurbilago dagoen obra bat da, non aurpegia idealizatuta duen emakume gazte bat erakusten den. 

Enkarguz ere egin zituen obrak, Sabino Aranaren bustoan ikus daitekeenez (1919). Bertan erretratuaren fideltasuna lehenesten da eta modelatuaren naturaltasunagatik nabarmentzen da.