Autores-Ignacio Diaz de olano eu - arteederrenmuseoa

Ignacio Díaz Olano, izen horrekin sinatzen baitzuen margolariak, 1860an jaio zen Gasteizen Ignacio Salvador Díaz Ruiz de Olano izenarekin. Lehen ikasketak Gasteizko Arte Ederren Akademian egin zituen, gero Arte eta Lanbide Eskola izango zena.

1877an, 17 urte zituela, Bartzelonara joan zen Llotjan-en prestakuntza zabaltzera; han hiru urtez egon zen Arte Ederren Akademiaren eta Gasteizko Udalaren pentsioari esker. Garai honetan egin zuen Margolariaren aitaren erretratua (1879).

Itzuli zenean, bere lehen mihiseak erakutsi zituen Gasteizko saltegietan, eta 1884ko Gasteizko Arte eta Industria Erakusketan parte hartu zuen, non zilarrezko domina lortu baitzuen bere lan batekin. 1887tik 1889ra El Danzarín aldizkari satirikoan parte hartu zuen, ilustratzaile lanetan, Galop ezizenarekin.

Urte horietan jada, 1890etik aurrera, bere lanak Arte Ederren Erakusketa Nazionalera bidaltzen hasi zen, garai hartako Espainiako bi urteko lehiaketarik garrantzitsuenera. Zorte handiagoarekin edo txikiagoarekin, lehia handia eta garrantzitsua zela eta, zenbait deialditan parte hartu zuen 1917ra arte, ia 30 urte horietan zenbait sari eta aipamen lortuz, ikusiko dugun bezala.

1891koa da Carmen Moralesen erretratua, garai hartan Felipe Arrietarekin ezkondu berria, Olanoren lagun eta ongile eta egilearen zenbait lanen jabe bera. Bere laguntza ekonomikoari esker, margolaria Italiara joan zen 1894an. Erroma, orduan, Parisekin batera, artistentzako ia derrigorrezko destinoa zen, non klasikoen lanari aurre egiten zioten eta hirian zehar zeuden espainiar eta atzerritar kideen akademia eta estudioetatik ibiltzen baitziren. Prestakuntza, bidaia eta ekoizpen urteak dira, eta hainbat gaitako mihiseak eta asmo handiko konposizio ariketak gauzatzen dira. Biluzia, Erromako landetako paisaia, Venezia, Ortuzaina mahatsekin edo Lisatzaileak dira Erromako egonaldian egin zituen lanetako batzuk. Azken harekin, Hirugarren klaseko domina lortu zuen 1895eko Arte Ederren Erakusketa Nazionalean, eta ondoren bere babeslea zen Felipe Arrietaren bildumara pasa zen margolanetako bat da. Erroman, María Antonia Proietti ezagutuko du, bere modelo, bikote eta figura konstantea izango dena bere lan garrantzitsuenetako askotan.  Garai hartan, bere lagun Fernando de Amárica erretratatu zuen, Erroman bisitatu zuena eta 1896an Espainiara itzultzeko bidaia egin zuena, Italian bi urte eman ondoren.

Gasteizen kokatuta eta Arka kalean estudioa zabalik, non irakasle lanak ere egin baitzituen, hurrengo urteetan bere konposizio ezagun eta ospatuenetako batzuk landu zituen: Jatetxea (1897), Angelusa errezatzen soroan (1899) eta Kalbarioko erromeriako itzulera (1903). Lan horiekin, besteak beste, sari handienetako bat lortu nahi zuen Nazionaletan. Helburu hori, berriz, ez du lortzen.

1901ean lortu zuen irakasle postua Gasteizko Arte eta Ofizio Eskolan, eta ordudanik bertan aritu zen irakasle. Urte hartatik aurrera, Mutrikun eman zituen udak. Gipuzkoako herri horrek inspirazio iturri balioko dio paisaiari eta tipo eta ohiturei buruzko bere lan askotan, aipatutako Kalbarioko erromerian, esaterako. Jai hori leku hartan kokatzen da, eta harekin eskuratuko du 1904ko Erakusketa Nazionalean lortutako azken saria, Alfontso XII.aren Ordena Zibilaren enkomienda osoa.

Mende berriko lehen bi hamarkadetan zehar, bere inguru intimoaren hainbat erretratu margotuko ditu, bere amaren erretratuaz gain (Margolariaren ama), Adrian Aldecoaren erretratua -bere ikasle eta laguna-, baita bere Autoerretratua ere, enkarguzko beste batzuekin batera, hala nola Jacinta Diaz de Mendívil y Velascorena kasu, tokiko burgesiaren erretratugintzaren adibidea dena.

1912an irakasle hasi zen Bigarren Hezkuntzako Institutuan, Arte Eskolan eta bere lantegian bertan egiten zuen irakasle lanarekin batera.

Erretratuaren gaiari, hain ohikoa ez den beste batzuk gehituko zaizkio, esaterako Toreadorea janzten, baita Euskal Herrian kokatutako gai kostunbristako konposizio handiak ere, non egileak konposizioaren, marrazkiaren eta pintzelkadaren aditasunaren alardea egiten jarraitu zuen, zehazki, Maitasuna basoan, Biaoa margolanak edo Gorulariak eta ehuleak; azken lan horrekin 1917an parte hartu zuen Nazionaletan, ordurako 57 urte zituela.

Ignacio Díaz Olanok jarduera artistiko bikoitzari eutsi zion: irakasle eta margolari izanik 30eko hamarkadan, 1937an hil zen arte. Bere azken garaikoak dira Haurtzainak Floridan, Errepublika (1931-32), seguruenik Arabako Foru Aldundiak 1932ko irailean Niceto Alcalá Zamora Errepublikako presidentearen bisitaren harira egileari egindako enkargua; Gabonetako izadi hila arrainekin -genero hori da ezohikoena-; eta Mutrikun girotutakoak, non landa eta arrantzako inguruak eta zereginak islatzen dituen, Belarra, Sardina saltzailea, Amarik gabe, Abesti zoragarria edo Txalupen zain lan klasikoetan, adibidez.